Jan Van Ussel
Proloog
Kernproces
Integratie
Afronding
impact van het trauma
verwerking
1 Proloog
De therapeutisch tekenproces begint meestal met een oriëntatiefase.
Wat is eigenlijk mijn probleem?
Wat kom ik hier doen?
Wat kan ik verwachten?
In de eerste tekening geeft Yasemin weer hoe ze haar probleem aanvoelt.
Ze voelt zich opgesloten, heeft haar carrière geruïneerd hoewel ze haar werk graag deed. Haar hart deed zeer.
Ze wist niet wat haar overkwam en dacht al dat verdriet er uit zou zijn als ze eens kon huilen, want ze kon niet huilen, .
Voor Yasemin was het niet vanzelfsprekend om in therapie te gaan.
Ze gaf blijk van de nodige scepsis.
Ze had eigenlijk verwacht dat iemand kon zeggen wat er scheelde maar dat was niet zo en dat was frustrerend.
Zonsondergang op zee is een veel voorkomend motief in de beginfase van een therapie.
Een archetypisch beeld dat het gevoel uitdrukt dat iets wat je meegemaakt hebt je nog bezwaard en je er er niet van los kan komen
Deze twee tekeningen zijn een uiting van een fase die verscheidene weken duurde.
In deze periode nam Yasemin een afwachtende houding aan en hoewel het haar wel deugd deed om in een groep te functioneren werd haar geduld zeer op de proef gesteld.
Eigenlijk had ze niet het gevoel dat aan haar probleem gewerkt werd.
uit de psychologische groepscessies kwam ze met meer vragen naar buiten dan dat er antwoorden kwamen.
Y: De boomstam ben ikzelf.
Ik voel me opgesloten zodat ik niet uit mijn put verlost kan geraken?
De aktetas betekend dat ik door mijn probleem mijn carrière geruïneerd heb.
Maar toch deed ik alles graag vandaar die regenboog.
Mijn hart deed wel zeer.
Het oog betekend dat ik het gevoel had dat me alles overkwam maar dat ik niet wist wat er gaande was.
En ik dacht: als ik eens kon huilen, want ik kon niet huilen, dan was al dat verdriet er uit.
Y: En dat was mijn gebroken hart en mijn hart dat nog zeer deed.
Ik was precies aan het gillen om hulp maar dat werd niet gehoord door iemand of zo voelde ik me toen.
Ik had eigenlijk verwacht dat iemand kon zeggen wat er scheelde maar dat was niet zo.
Ik wist dat er iets gaande was maar niet wat.
Dat was frustrerend ja.
Ik had wel het gevoel: dat klein meisje in mij moet ik bewaren, dat kinneke in mij in leven houden zodat ik verder kon
1 De eigen probleemsituatie aangevoeld en in beeld gebracht.
2 Zonsondergang: archetype van het onverwerkte verleden
Bespreking
"Zonsondergang op zee” is het meest favoriete thema in het therapieatelier. De mensen mogen altijd vrij werken en toch heeft bijna wekelijks iemand de behoefte een zonsondergang op zee te schilderen.
Voor mij werd gaandeweg duidelijk uit welke gevoelsgrond deze schildering opduikt. Mensen belanden niet zomaar in de psychiatrie. Ze leven nog met ervaringen die ze niet hebben kunnen verwerken.
"Zonsondergang op zee", zeker als de zon rood ondergaat, laat zien hoe de ervaringen van de dag vervluchtigen terwijl de zee (la mère), symbool voor de diepte van het leven, onveranderd blijft voortgolven.
De zware ervaringen van de dag moeten kunnen oplossen zodat je helder de nacht in kunt om de volgende dag (onbezwaard) verder te kunnen gaan in het leven.
Y: Dat gras zie ik graag, zee en de zon. Dat waren mijn zwarte wolkjes nog die ik uit de weg moest ruimen. Is zonsondergang.
3 Wat kan ik verwachten van de therapie? Hoe pak ik het aan?
Voor Yasemin was het niet vanzelfsprekend om in therapie te gaan.
Ze gaf blijk van de nodige scepsis.
Hoewel het haar wel deugd deed om in een groep te functioneren
werd haar geduld wel zeer op de proef gesteld.
Y: Ik heb dat met de gedachte getekend van ge moet gezond eten om gezond te zijn.
Uiteindelijk is uw basis uw hart dat zeer doet en ge moet gezond eten voor uw geestelijke gezondheid.
Bespreking
Deze tekening is de enige tekening waar Yasemin meerdere weken aan gewerkt heeft.
De groene zone in de staafdiagram op de tekening werd elke week een beetje groter.
Y: Dit gaat over de psychologische groepsgesprekken .
Dat zijn de ogen van de psychotherapeute. Ik had het daar heel moeilijk mee in het begin. Ge had een vraag als ge daar binnenkwam en ge kwam met honderden vragen terug.
Die weg naar het licht toe, naar het zonnetje toe, was volledig verstopt geraakt op den duur.
Analyse van het proces
De aanloop tot het proces
De therapeutisch tekenproces begint meestal met een oriëntatiefase.
Wat is eigenlijk mijn probleem?
Wat kom ik hier doen?
Wat kan ik verwachten?
Voor Yasemin was het niet vanzelfsprekend om in therapie te gaan.
Het deed haar deugd weg van huis te zijn en in groep te functioneren maar ze had wel de nodige scepsis ten aanzien van het therapeutische programma en twijfelde eraan dat de therapie haar zou kunnen helpen.
.
Wel kan aangestipt worden dat in de eerste twee tekeningen al elementen te voorschijn komen die in het verdere proces een belangrijke rol spelen.
De regenboog die staat voor dynamisch leven en laat zien dat ze in het verledenhaar werk graag deed en het ook aankon.
Verdriet dat getranscendeerd moet worden
Het onbevangen kindje dat Yasemin weer een plaats mag geven in haar leven.
De eigen probleemsituatie aangevoeld en in beeld gebracht.
Zonsondergang archetype van het onverwerkte verleden.
Wat kan ik verwachten van de therapie?
"Zonsondergang op zee",vooral als de zon rood ondergaat, laat zien hoe de ervaringen van de dag vervluchtigen terwijl de zee (la mère), symbool voor de diepte van het leven, onveranderd blijft voortgolven.
De zware ervaringen van de dag moeten kunnen oplossen zodat je helder de nacht in kunt en (onbezwaard) verder kan gaan in het leven.
Bespreking
De meest indrukwekkende zonsondergang op zee is door een vrouw geschilderd die vast was komen te zitten in haar rouwproces. Hoewel haar moeder al twee jaar gestorven was kon ze niet over haar dood heen komen.
In de creatieve therapie tekende ze een zonsondergang waarbij de zon helemaal omsloten werd door zwarte donkerte. Een zonsondergang die niet kon oplossen in de avondlucht.
Toen ik aan haar vroeg of ze geloofde in leven na de dood en nog contact voelde met haar moeder kwam de tweede tekening die de zachtheid uitstraalde van de andere wereld waar moeder nu was.
